Frans Heemskerk schrijft dagelijks een persoonlijk verhaal op zijn site Aydan’s World. Hij is verder vaste columnist bij het programma ‘Uit de Kast’ op Radio Capelle en Omroep Zuidplas. Zijn in dat programma uitgesproken tekst is hier na te lezen: 

Als individualistisch persoon heb ik altijd een soort haat/liefde verhouding met termen als ‘en groupe’, ‘gezamenlijk’ of ‘samen’. En dat kan lastig zijn als je woont in een samenleving waarin, het woord zegt het al, standaard vanuit twee of meer mensen wordt gedacht. Haat/liefde geeft al aan dat ik het ook weer niet verafschuw, maar vrouwen destijds op mijn werk die meteen riepen ‘als mijn man niet mee kan ga ik niet’, bij een etentje van collega’s onder elkaar, daar snapte ik niks van. En nu echtparen die een gezamenlijk Facebookaccount hebben, Henk en Ingrid de Vries, ik krijg er rode uitslag van. Of mensen die een foto van hun kind of kleinkind als profielfoto neerzetten, wat is dat voor iets? Ik weet dat het gewenste kind heden ten dage de status van prinsje en prinsesje heeft aan wie het niets mag ontbreken, maar dit betekent toch niet dat je als (groot)ouder jouw eigen zijn een soort van ontkent?

Sinds 2001 refereer ik aan mezelf als BA’er (bewust alleenstaande), toen zwaaide ik mijn laatste langdurige verloofde uit. Het was in dezelfde maand als 9/11, maar dat zal louter toeval zijn geweest. Daarna zijn er nog wat would-be verloofdes geweest, tot ik inzag wat ik van het begin af aan eigenlijk al heb geweten: ik ben geen mens voor een relatie. Ik ben leuker zonder, voor mezelf en m’n omgeving. De reden dat ik tóch ooit aan het hebben van een relatie ben begonnen, had alles te maken met het maatschappelijk verwachtingspatroon. Maar gaandeweg ontdekte ik dat ik, meer dan de gemiddelde mens, tijd voor mezelf nodig heb. Omdat ik, naar later bleek, hoog sensitief ben, is rust en stilte een must om de drukte van alle dag aan te kunnen en te verwerken.

Nee, ik ben geen kluizenaar en niet eenzaam. Ik heb leuke vrienden waarmee ik van alles onderneem en daar geniet ik met volle teugen van. Maar een relatie, ik moet er niet aan denken. Niet alleen vanwege de constante aanwezigheid van iemand om me heen, maar ook omdat ik het op mijn leeftijd esthetisch niet meer verantwoord vind. Dat is hoe ik het zie en daar mag iedereen het hartgrondig mee oneens zijn.

Dat was ‘samen’ belicht op relationeel vlak en op persoonlijk niveau. Uitzoomend en naar een wat groter geheel, klopt ‘samen staan we sterk’ natuurlijk wel. Willen we iets voor elkaar krijgen, kunnen we hulp van anderen goed gebruiken en kun je zelf anderen weer van dienst zijn. Dat kan met kleine dingen die we allemaal als vanzelfsprekend doen: een boodschapje voor een ziek of ouder mens, iemand helpen bij een sollicitatiebrief, ondersteuning en een luisterend oor bieden voor hen die het even moeilijk hebben. Kortom het ‘samen’ uit de term samenleving.

Willen we maatschappelijk iets veranderen, dan is ‘samen staan we sterk’ natuurlijk onontbeerlijk en komt de liefdeverhouding die ik met deze term heb naar voren. Denk maar eens aan 28 augustus 1963, de March on Washington for jobs and freedom. Zo’n 300.000 mensen liepen mee voor gelijke rechten voor de Afro-Amerikaanse burgers. Samen staan we sterk was ook het gevoel op 29 oktober 1983 in Den Haag, waar de grootste demonstratie plaatsvond die in Nederland ooit werd gehouden, georganiseerd door het Komitee Kruisraketten Nee. 550.000 mensen waren op de been en het heeft de besluitvorming hieromtrent min of meer beïnvloed.

En ook in onze eigen gelederen van de lhbt-gemeenschap is heel wat bereikt doordat mensen samen de strijd aangingen tegen toen geldende normen en waarden, een strijd die nog steeds in andere en verschillende vormen voortduurt. Net als die van de Afro-Amerikanen in het bijzonder en de mensen met een migratieachtergrond in het algemeen, omdat uitsluiting en discriminatie in de huidige tijd weer op de loer liggen en zelfs hun lelijke kop weer opsteken. Samen staan we sterk om dit met elkaar als beschaafde maatschappij absoluut niet te tolereren.

Samenwerken kan ook uit onverwachte hoek komen. Een prachtig voorbeeld daarvan is de Lesbians and Gays Support the Miners (LGSM), een groep homo’s en lesbiennes die in 1984 en 1985 in het Verenigd Koninkrijk van Margaret Thatcher de stakende mijnwerkers in het zuiden van het land supporterden. Opgericht door Mark Ashton en Mike Jackson in Londen, maar al snel waren er 11 groepen door heel het Verenigd Koninkrijk. De groep in Londen alleen had al £11.000 opgehaald. Mark en een aantal van zijn vrienden reisden af naar Wales om het geld persoonlijk te brengen, maar de overwegend homofobe mijnwerkersgemeenschap moest er niet veel van hebben. Maar langzaamaan door wederzijds respect en het écht leren kennen van elkaar, ontdooide de kille afstandelijke houding en kwam het zelfs tot een wederdienst. Tijdens de Gaypride van 1985 in Londen arriveerden er plotseling bussen vanuit Wales met de mijnwerkers en hun vrouwen om mee te lopen en op die manier de homo’s en lesbiennes te steunen, die het in het Verenigd Koninkrijk van Thatcher ook zeker niet makkelijk hadden. De in 1987 veel te jong overleden initiatiefnemer Mark Ashton sprak destijds de legendarische woorden: “One community should give solidarity to another. It is really illogical to say, ‘I’m gay and I’m into defending the gay community but I don’t care about anything else…’”. Tot op de dag van vandaag wordt over Mark in Wales gesproken als was hij een soort Jeanne d’Arc. Dit prachtige ontroerende verhaal is in 2014 verfilmd als ‘Pride’. Deze geweldige film, waarin twee totaal verschillende werelden nader tot elkaar komen, raad ik ten zeerste aan.

In zo’n beetje de zelfde tijd, 1983, was er een onwaarschijnlijk duo, ook uit twee totaal verschillende werelden, de Franse chansonnière uit Avignon, Mireille Mathieu en de Amerikaanse acteur uit Montana, Patrick Duffy. Zij hadden een grote hit met, jawel, ‘Together We’re Strong’.

Deze column is te horen in het programma Uit de Kast van Radio Capelle van zaterdag 21 januari 2017.

Categorieën:Column