Dichter, rebel, ontdekkingsreiziger, wapenhandelaar, icoon; zeg het maar. Als het om Arthur Rimbaud gaat klopt het allemaal. De 19de eeuwse Fransman wist de literaire wereld te schokken met gedichten die revolutionair waren door het taalgebruik. Hij schreef zijn belangrijkste werk tussen zijn 14de en 18de. Zijn gedichten zijn nog steeds verplichte kost op Franse scholen.
>> Bekijk de kaart met plaatsen die belangrijk waren in het leven van Rimbaud.
Rimbaud heeft 23 dagen gebivakkeerd in Harderwijk. Hoewel hij wars was van gezag en militarisme reisde hij per trein vanuit Frankrijk naar Harderwijk om soldaat te worden in Nederlands Indië. Op 18 mei 1856 kwam hij aan op het station, dat toen buiten de stad lag. Het is ongeveer een kwartier lopen van het station naar het Koloniaal Werfdepot in het centrum van Harderwijk.
Natuurlijk is er veel veranderd in Harderwijk, maar veel van de huizen langs de Stationslaan stonden er toen ook al: de huizen van de officieren en onderofficieren. Het Koloniaal Werfdepot was gevestigd in het oude klooster. Tegenwoordig is het een appartementencomplex.
Tijdens zijn verblijf in Harderwijk werd Rimbaud klaargestoomd voor de militaire dienst. Een tegel met dichtregels uit “Ma Bohème” ligt in het bestrating van de binnentuin van het appartementencomplex.
De stadsdichter van Harderwijk, Jos Kunne, is een groot bewonderaar van Arthur Rimbaud. Hij denkt dat Rimbaud in het leger ging om Europa te ontvluchten. Rimbaud deserteerde al snel uit het leger om vervolgens door te reizen naar Afrika. Kunne ziet Harderwijk als scharnierpunt in het leven van Arthur Rimbaud. Hij had het literaire wereldje vaarwel gezegd en wilde meer van de wereld zien.
Arthur Rimbaud had een tijdlang een relatie met collega-dichter Paul Verlaine. Hij woonde in Parijs bij Verlaine en zijn vrouw Mathilde Mauté. Door deze relatie liep het huwelijk van Verlaine op de klippen. Ook had Rimbaud tijdens zijn verblijf in het huidige Ethiopië een relatie met Jamie. Hoe de verhouding tussen die twee was, is niet duidelijk, maar Kunne vermoedt dat die relatie verder ging dan een gewone vriendschap. Tijdens zijn verblijf in Afrika handelde Rimbaud in wapens en schreef reisverhalen voor Franse kranten.
Jos Kunne kreeg belangstelling voor Rimbaud na het zien van de foto gemaakt in 1871 door Etienne Carjat. Die foto toont een jonge Rimbaud. Het is de foto die zangeres Patti Smith altijd bij zich draagt bij optredens. Het nummer Trampin’ is opgedragen aan Rimbaud. Arthur Rimbaud inspireerde niet alleen Patti Smith, maar ook Jim Morrisson, Van Morrisson en Kurt Cobain.
In zijn geboorteplaats Charleville is een museum ingericht met manuscripten en spulletjes van Rimbaud. Tegenover het museum aan de Quai Arthur Rimbaud staat het ouderlijk huis van Rimbaud. Daar is elke kamer gewijd aan de steden en landen waar Rimbaud geweest is. In de tuin is een beeldscherm met videoverbingen met een aantal van die landen. Later in 2009 komt er ook een verbinding met Harderwijk.
Arthur Rimbaud overleed op 37- jarige leeftijd. Hij ligt begraven in Charleville. Op de begraafplaats staat direct bij de ingang een brievenbus met een afbeelding van Rimbaud er op. Jaarlijks worden daar vele tientallen brieven en gedichten ingegooid. De mooiste gedichten worden tentoongesteld in het museum.
Jan-Erik Plettenburg
Foto’s bij het reisverslag: © Yvonne Rieschke en Jan-Erik Plettenburg.
Luister naar het verhaal over Arthur Rimbaud in de Roze Golf van 26 juni 2011.
Voor meer informatie:
>> Atout France
Categorieën:En verder, Reisverhalen